سلامت نیوز: رییس سازمان حفاظت محیط زیست در حالی روی «بحران آب» و تدبیر برای این بحران تأكید دارد كه بسیاری از كارشناسان محیطزیست از جمله محمد درویش، معتقدند ایران با بحران آب مواجه نیست! وقتی اظهارات این كارشناسان را در كنار بحرانسازی رئیس سازمان حفاظت محیطزیست قرار میدهید به ماجرایی پی میبرید كه با باور عمیق كلانتری به كشت تراریختهها بیارتباط نیست؛ گویی بحران آب دستمایهای است برای آنكه كشت این محصولات را توجیه كند و دلسوزی واقعی برای بحران آب کشور دیده نمیشود. هر چند كارشناسان حوزه كشاورزی هم معتقدند كشت محصولات تراریخته به هیچ عنوان مصرف آب را كاهش نمیدهد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جوان، «بحران آب» از نخستین روزهای ورود عیسی كلانتری به سازمان حفاظت محیطزیست به عنوان یكی از اصلیترین بحرانهای زیستمحیطی كشور مورد توجه قرار گرفت.
«بحران آب» از نخستین روزهای ورود عیسی كلانتری به سازمان حفاظت محیطزیست به عنوان یكی از اصلیترین بحرانهای زیستمحیطی كشور مورد توجه قرار گرفت. پیش از این وزیر كشاورزی دولت سازندگی به عنوان یكی از اصلیترین مدافعان محصولات تراریخته شناخته میشد و با قرار گرفتن در رأس سازمان حفاظت محیطزیست موضعگیریهای صریحی در اینباره داشت و مخالفان تراریخته را به سیاسیكاری محكوم كرد. حالا كلانتری روی «بحران آب» و تدبیر برای این بحران تأكید دارد، آن هم در شرایطی كه بسیاری از كارشناسان محیطزیست از جمله محمد درویش، مدیركل دفتر آموزش و مشاركتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست معتقدند ایران با بحران آب مواجه نیست! وقتی اظهارات این كارشناسان را در كنار بحرانسازی رئیس سازمان حفاظت محیطزیست قرار میدهید به ماجرایی پی میبرید كه با باور عمیق كلانتری به كشت تراریختهها بیارتباط نیست؛ گویی بحران آب دستمایهای است برای آنكه كشت این محصولات را توجیه كند و دلسوزی واقعی برای بحران آب کشور دیده نمیشود. هر چند كارشناسان حوزه كشاورزی هم معتقدند كشت محصولات تراریخته به هیچ عنوان مصرف آب را كاهش نمیدهد.
تصاویر رودخانهها و تالابهای خشك شده هر از چند گاه منتشر میشود تا بحرانی جدی در حوزه آبی را به نمایش بگذارد. واقعیت این بحران اما حكایت بحران مدیریتی است، نه بحران آبی و انگار پشت پرده نمایش بحران آب به افزایش واردات محصولات كشاورزی و كشت تراریختهها بیارتباط نیست.
بحران آب نداریم
محمد درویش، مدیركل دفتر آموزش و مشاركتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست هم معتقد است كه ایران با بحران آب مواجه نیست، بلكه معضل اصلی ایران فرونشست زمین است.
این كارشناس با طرح بدترین سناریوی ممكن در مورد وضعیت آب ایران میافزاید: بدترین حالت این است كه هماكنون ۸۸ میلیارد مكعب آب قابل استحصال در یك سال داریم. این میزان در یك دهه پیش ۱۳۰ میلیارد متر مكعب بوده است.
میزان آبی كه 80 میلیون ایرانی نیاز دارد حدود ۸ میلیارد متر مكعب است؛ یعنی كمتر از ۱۰ درصد از كل آب نیاز است تا ایرانیان دچار مشكل تشنگی نشوند.
در برابر این عربستان ۳۰ میلیون جمعیت دارد و برای تأمین آب شرب به ۳ میلیارد مترمكعب آب نیاز دارد، در حالی كه كل آب قابل استحصال عربستان یكمیلیارد متر مكعب است. یعنی ۳۰۰ درصد بیش از منابعی را كه دارد باید تأمین كند. اگر ما دچار بحران آب هستیم پس عربستان چه وضعیتی دارد؟
بنا به تأكید وی مشابه این شرایط در مورد دیگر كشورهای خاورمیانه هم وجود دارد. بنابراین با در نظر گرفتن یك سناریوی بدبینانه باز هم وضعیت ما از كشورها منطقه بهتر است.
خشكسالی مدیریتی
درویش با اشاره به وضعیت تالابهای جازموریان، هامون، صابوری، آلما گل، آرا گل و آچی گل كه هیچ چیز از آنها باقی نمانده و خشك شده است و تبدیل خلیج گرگان به چشمه گرد و خاك تصریح میكند: ما دو بار ركورد فرونشست زمین را شكستیم. اگر رودخانهای خشك شود، زلزلهای شهری را نابود كند، میتوان آنها را احیا كرد، ولی اگر سرزمینی دچار فرونشست زمین شود، كار آن سرزمین تمام است.
مدیركل دفتر آموزش و مشاركتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست معتقد است: ما نباید گناه ندانمكاریهایمان و چیزی كه میشود از آن به عنوان خشكسالی مدیریتی نام برد را به گردن آسمانها بیندازیم.
وی با اشاره به اینكه 26/7 میلیارد مترمكعب از آبی كه در اختیار كشاورزی قرار میگیرد به ضایعات تبدیل میشود، میافزاید: میزان ضایعات آب كشاورزی ما شش برابر استاندارد است و این رقم بیش از سه برابر كل آب شرب مورد نیاز ۸۰ میلیون ایرانی است. حق نداریم توپ را در زمین مردم بیندازیم. مردم در ایجاد این اتفاقها چه محلی از اعراب دارند؟ ۸ تا ۹ هزار میلیارد تومان صرف ساخت ۶۵۰ تا هزار سد كردهایم و برای انتقال آب خزر به سمنان ۹ هزار میلیارد تومان هزینه دادهایم.
وی با هشدار نسبت به اهمیت فرونشست زمین تأكید میكند: سه برابر متوسط آب كشور خاكمان را از دست میدهیم. در حالی كه در طول هشت سال دفاع مقدس یك وجب از این خاك را به دشمن ندادیم.
فاطمه ظفرنژاد، پژوهشگر حوزه آب و توسعه پایدار هم با بیان اینكه برخی افراد هیاهوی سیاسی در مسئله آب راه انداختهاند، میگوید: برخی افراد، مسئله بحران آب را به كشاورزی گره زدهاند و آن را در اذهان عمومی به هم ربط دادهاند، در صورتی كه این موضوع صددرصد غلط است.
وی با بیان اینكه مدیریت آب در كشور نامناسب است، تصریح میكند: به طور قطع مشكلات در حوزه آب وجود دارد، اما ناشی از مدیریتی ناسازگار و ناصحیح است.
این كارشناس معقد است: این مدیریت ناصحیح و ناسازگار با روشهای مهندسی تهاجمی و با سدسازی و بیتوجهی به توسعه پایدار باعث بروز معضلاتی همچون خاموشی رودها و خشك شدن دریاچهها و تالابها شد.
از نگاه وی میتوان با حذف رویكرد سازهای و سدسازی از مدیریت آب، آن را به بستر اصلیاش یعنی جایی كه خاك، جنگل، منابع طبیعی و كشاورزی مدیریت میشود، منتقل كرد تا بهصورت یكپارچه و اكولوژیك در بیش از 30 حوضه آبی رودخانهای، با مشاركت شوراهای كشاورزان، عشایر و همكاری خبرگان جامعه، مدیریت نرم و غیرتهاجمی را اعمال كنیم.
ظفرنژاد تصریح میكند: وقتی 40 درصد منابع آبی ما پشت سدها و برای انتقال به شهرها جمعآوری شده و به سمت كلانشهرهای مصرفزده سوق مییابد، طبیعی است كه كشاورزی و روستاهای كشور دچار بحران میشود.
وی با انتقاد از برخی رفتارها و هیاهوهای سیاسی در مسئله آب معتقد است: برخی افراد به دنبال این هستند تا با هیاهو در مسئله آب، كشاورزی كشور را به تعطیلی بكشانند و حتی آمار ناصحیحی از این موضوع ارائه میدهند؛ این افراد بیشترین هدررفت آب را در بخش كشاورزی وانمود میكنند، در حالی كه صحبتهای آنان صحت ندارد.
به گفته ظفرنژاد كشاورزی در كشوری با اقلیم ایران باید نزدیك به 80 درصد آب را به خود اختصاص دهد تا بتواند پاسخگوی امنیت خوراك برای مردم باشد كه مهمترین اصل توسعه پایدار است و باید به این برنامه توجه شود.
این پژوهشگر حوزه آب و توسعه تصریح میكند: در سالهای گذشته برخی مسئولان اذعان داشتند كه 90 درصد آب را كشاورزان مصرف میكنند، در حالی كه پس از آزاد شدن دسترسی عموم به آمار سدها، روشن شد كه حدود 40درصد از آبها در پشت سدها جمع میشود و عمدتاً به شهرها انتقال مییابد؛ در حقیقت كشاورزان نزدیك به 60 درصد آب را بهرهگیری میكنند.
با آنچه به نقل از كارشناسان ذكر شد، نمایش بحران آب بیتردید پشت پردههای پنهانی دارد؛ شاید توجیه واردات محصولات كشاورزی شاید هم توجیهی برای كشت محصولات تراریخته و ادعای مصرف آب كمتر این محصولات؛ هر چه كه باشد تنها حقیقت این بحران مدیرانی هستند كه مدیر نیستند!
نظر شما